Proce : Ayakkabı Pufu – Bölüm 2

İki Çift Terlik

Masa lambasıyla yaptığım yontma stajından sonra ilk iş  aypufun (=ayakkabı pufunun) kesmiş olduğum dört gövde tahtasını, yontma setimi ve parmak güçlendirme zımbırtımı kucaklayıp ofisin yolunu tutmak oldu. Fisun’la birlikte ithalat, muhasebe, finans, pazarlama gibi tipik büro işlerini sessiz bir huzur içinde yürüttüğümüz tek göz ofisimiz bundan böyle “hafif ve kontrollü olması kaydıyla” çekiç, el frezesi sesi ve bol ahşap çapağıyla şenlenecek. Kış soğuğu nedeniyle alternatifimin evin salonu olduğunu söyleyince sevgilim bu durumu kabul eder gibi yaptı ama nedense günde üç kez Meteoroloji Genel Müdürlüğünün ve Accuweather’ın hava durumu tahminlerini yüksek sesle okuyor.

Ofis masam birden yer değiştirip ilk tasarımıma uygun olarak atölye masasına dönüştü. Oyma takımlarımı yaydım. İlk tahta parçasının oyma sınırlarını cetvel ve üniversiteden kalma daire şablonumla bir güzel çizdim. Tahtayı mengeneye sanki boş tuvalini şövaleye yerleştiren ressam edasıyla yerleştirdim. Sonra kurşun kalem elimde 325x140mmlik yuvarlatılmış, dikdörtgen oyma alanına uzun, uzun ve boş, boş baktım, baktım. Kendi kendime yine çok acele ettin diye söylendikten sonra pastoral oyma alt procesi kapsamında ilk modelimin ne olacağını düşüne düşüne günlük marangozluk mesaimi tamamladım.

Oymaya Hazırlık
Oymaya Hazırlanan Tezgah

Eve varınca  kardiyoloğum şiddetli tavsiyesi üzerine içtiğim (ekonomik ama mutlaka kırmızı) bir kadeh şarabı yudumlarken ilk müz (ilham perisi) arzı endam ederek; “ilk oyman şarap kadehi ve üzüm salkımından oluşan bir natürmort olabilir” diye fısıldadı. Böylece fazla mesaime başlarken sanırım etimoloji yüksek lisansı yapmış biyolog bir başka müz gelerek şarabın da mikroorganizmalarla dolu olduğunu, üzüm salkımın da hayat dolu olduğunu bu nedenle natürmort (ölü doğa) kelimesinin ezelden beri yanlış olduğunu söyleyince ben de bu tür tablolara illa natürlü bir şey denecekse natürtabl (masadaki doğa) demenin daha doğru olduğunu düşünmeye başladım. Sonra kanıt olarak üç-dört hafta poşet içinde beklemiş güya “mort” lahanalarımın bahçeye dikildikten sonraki ikinci bahar hallerini fotoğraflamaya karar verdim.

İkinci Baharında Bir Lahana
İkinci Baharında Bir Lahana

Fotoğraf çekiminden sonra sehpa üzerindeki patlamış mısır ve ay çekirdeklerini görünce geçen yaz bahçede büyümelerini izlemekten büyük keyif aldığımız güneşi arayıp ta bulamayan ayçiçeklerimiz, daneden çok püskülü olan mısırlarımız ve altı ağaçta yetişen toplam dört limonumuz aklıma geldi. Bunları kullanıp bir natürşamp (tarlada doğa) oyması çok güzel olabilirdi. Sonra titreyerek kendime geldim; bir Ayvalıklı olarak önce zeytin ağaçları ve dallarda yeşil, pembe ve siyah zeytinler olan dallarla başlamak gerekirdi.

Arayışım Ayvalık’ın bitkilerinden hayvanlarına geçince de; kedi, köpek, fındık faresi, sardalye ve papalina aklıma geldi. Hepsiyle ilgili karmaşık duygularım var. Daha gösterişli olmak adına çocukluğumdan beri hayran olduğum seramik sanatçısı, profesör Jale Yılmabaşar hocamızın horozlarına nispet, bir tavus kuşu dizisi mi yapsam ?

Jale Yılmabaşar
Jale Yılmabaşar ve horoz seramikleri

Bu fikirlerimi çıtlattığım sevgilimin önerisi ise öncelikle akşam yemeğini yemem oldu. Bol sarımsaklı yoğurtlu bakla çok leziz olmakla birlikte maalesef ilk oyma işim için uygun bir natürtabl konusu değildi. Artık geç yenen sarımsaklı yemekten mi, üzerine aldığım tansiyon ilacından mı nedir (asla şaraptan diil) gözkapaklarım ağırlaşınca gece saat onu göremeden sevgilime “ben istiareye yatıyorum” demek zorunda kaldım.

İyi ki de yatmışım. İlk yarı uyanık rüyama giren bir müz, eski sol fraksiyon ajitatörlerini anımsatan bir tonla; “Dinle arkadaşım. Bir – yutabileceğin lokmayı ısır. İki – her gün birlikte yaşadığın, sizi iyi anlatan şeyleri model olarak kullan, nedir o tavus kuşları, natürşamplar” diye seslenerek iyi haller olsun ’lara karıştı. Bu sloganla birlikte kafama sanki bir terlik düştü, hem de ortopedik bir sokak terliği.  Ayvalık sokaklarında sürekli terlik giymek; yerlilerinden ziyade büyük kentten göçenlerin alametifarikası (= ayırt edici özelliği) gibidir. Sokaklarımızda mevsimsiz olarak terlikle dolaşan birini görürseniz bilin ki ya İstanbul yada Ankara’dan yeni göçmüştür. Özellikle ben ilk taşındığımız 2015 yılından itibaren bademler çiçek açınca, ayakkabı ve çorapları çıkartıp terliğe geçerim. Hava durumu el verirse ta kış başına kadar sürer bu. Yağmurlu havalarda ise “bakın ayakkabı, çorap ıslanma derdi yok” diye sular içinde dolaşıp bir de hava atarım.

Bir sonraki aşama yalın ayak dolaşmaktır ama Arnavut taşı yollarımızdaki taş aralıkları yatayda ve düşeyde beş santimi bulduğu için bunu sokaklarda yapmak mümkün olmamaktadır. Onun yerine Sarımsaklı, Badavut sahillerinde denizle kumun birleşiği çizgide biz dahil onlarca metropol göçmeni ve misafiri yüksek tempoyla ama mutlaka yalınayak volta atar. Ben hızımı alamayıp, bahçede otların (bir kısmı hala çim) üzerinde de yalınayak dolaşırım.  Her türlü sokakta yalınayak gezme saplantısı Avustralyalıların çarpıcı özelliklerinden. Oğlum ve gelinimin yerleştiği bu güzel ülkede yalınayak dolaşan yüzdesi benim gözlemlerime göre %20’lere yakın. Artık aborjinlere öykünmekten midir bilemiyorum ama Aussielerin bu geleneklerini yurt dışına çıktıklarında da sürdürdüklerini gözlemliyorum.

Terliklerde genellikle üstten bantlı Ceyo tasarımı tercih görür. Geçen yaz ayaklarım biraz fazla güneş görüp yanınca, ayağım zebra desenli oldu, ayrıca fiyatı diğer terliklerin üçte bir fiyat diye bahanelerle parmak arası, şıpıdık bir terlik aldım. Tercihimin ilerleyen yaşımla ilgili olarak bilinçaltımdaki bir kaşıntıyla kesinlikle ilgisi vardı. Ancak bu ruhsal kaşıntı parmaklar arasında rahatsızlık hatta acıya neden oldu. İki hafta içinde nasır oluşuncaya kadar sanırım stiletto giyen kadınların hislerini paylaştım. Alışınca da yalınayak dolaşmaya yakın bir keyif ve ama biraz da konforsuzluk yaşamaya başladım.

Sadede gelirsem; aypufun bir yüzüne sevgilimle bana ait iki çift terlik oymaya karar verdim. Bir sürü farklı yorumları olabilecek bir karar oldu.

  • Sokaktan gelince terliklerin aypufa koyulacağını hatırlatır.
  • Evet, bu aypuf sürekli terlikle dolaşan bir İstanbul göçmeninin üretimidir
  • Zanaatkâr kıt becerisiyle ancak bunları oyabilmiştir
  • Ama benim en beğendiğim ve sevgilime sunduğum gerekçeyi bir paragraf sonra resim eşliğinde açıkladım.

Elime kara kalemi alarak çizime geçmeye kalkışmadım bile. Terlikleri bir örtünün üstüne koyup fotoğrafladım. Fotoşopla terlikleri temizledim. Hafif bir perspektif, sonra da birkaç filtreyle oymaya esas olabilecek görüntüye ulaştım. Bu görüntüyü 325x140mmlik tuvalime pardon tahtama göre ölçeklendirip yazıcıdan bastıracağım. Sonrada baskının uygun köntürlerini karbon kağıdı yardımıyla tahtaya aktarıp, oyma işine geçeceğim.

Fotodan Oymaya Terlikler
Fotodan Oymaya Terlikler

Gelelim madde 4) deki gerekçenin fotografik açıklamasına: Birbirini seven bir çift deniz kenarına kadar yürür. Derdi, tasayı sahilde bırakıp denizin enginliklerine doğru, huzur dolu daha mutlu bir gelecek için uzun bir yolculuğa çıkar. Bu yolculuğun yakın tarihlerdeki bir sonraki durağı Midilli mi olur Melbourne mu, ne zaman olur, onları da artık kahve falımızda göreceğiz.

Bir Çift Terlik
İki Çift Terlik

 

Proce : Ayakkabı Pufu – Bölüm 1

Garabet bir savaşın kanıyla şiddetlenen bir fırtınada, sürekli olarak su alan ülke ekonomisinde; hepimiz başımızı suyun üstünde tutmaya çalışırken alternatif mitoloji üzerine düşünüp paylaşım yapma densizliğinde bulunmuyorum.

Ama günlük hayat sürüyor ve arada sırada Ayvalık Perşembe pazarında gördüklerimi, sahildeki gün batımlarını  paylaşıp, kendimce bir günce izi bırakmadan da edemiyorum. Ama onlar da bazen içerikleri, bazen dolaylı fiyatları ve bazen de her yerde bulunmaması gibi haklı nedenlerle TV’deki özendirici pastırma reklamları gibi algılanabiliyor.

Döneme en uygun paylaşım alanı olan ve resmi eğitimini aldığım uçak mühendisliği paylaşımlarını ilgili, ilgisiz on binlerce kişi yaptığı için bana İHA, MIG ve SUV üç harflileri yerine yine marangozluk proceleri kalıyor. Bu proceleri de kimileri “yanan Marmaris ormanlarına bakarak sahil lokantasında yemek yiyenlerin fotoğrafları” gibi algılayabilir ama yapacak bir şey yok: Bana göre güçlü hobiler; pandeminin ilk panik ayları, ekonomik kriz, burnumuzun dibindeki savaş gibi zor dönemlerin bunalımını azaltan ilaçlar. İnanın marangozluk uğraşısı ruhuma ve (ufak tefek yaralanmalar dışında) vücuduma  iyi geliyor 😊

Bir kısmını FB üzerinde detaylı olarak paylaştığım marangozluk procelerimin beşincisi olan “Ayakkabı  Pufu” na geçen hafta başladım.

  1. Ofisimizin Masa ve Kesonları (Bitiş – Nisan 2021)
  2. Çok İşlevli Dolap (Bitiş – Nisan 2021)
  3. Şaraplıklı Büfe (Kullanımda – Tamamlanma = %80)
  4. Kuyubaşı Deki (Bitiş – Kasım 2021)
  5. Ayakkabı Pufu
Marangozluk Proceleri
Marangozluk Proceleri

Bu şak diye yapılan bir başlangıç değildi çünkü bütün hafta her gece uykuya dalmaya çalışırken yaptığım saatler boyu çalışmalar çerçevesinde pufun ilgili kritik kararlarını vermiştim:

Proje Tanım ve Hedefleri

  1. Adı “Ayakkabı Pufu” olacak – (ayakkabı giyerken üzerine oturulacağı için)
  2. İşlevine uygun olarak kapının yanındaki dar alana sığacak
  3. Üstünde konforlu bir minder yer alacak
  4. İçine ayakkabı ve terlik koyulabilecek

Kazanılacak beceri ve teknolojiler

  1. Gövde üzerine pastoral oyma işleri
  2. Oturma platformu deneyimi

Sıra geldi bu paylaşımlarda geleneksel olarak bilgi verecek ukalalık bölümüne:

Öncelikle tanımı ve hedefleri (öncelik sırasıyla) belgelenmemiş her proje batar diyerek söze başlayayım.

1. Proje adı motivasyon, satış, kamuoyu için çok önemlidir – bkz: kötü örnek TOGG (?), iyi örnek: Bayraktar

Aslında bu iki örnek, genç girişimcilerin bu başlığı bizim kuşaklara göre çok daha iyi bildiğinin kanıtı. Ad kadar önemli olmasa da logo da önemli. Bence TOGG logo konusunda da çuvallamış durumda.

Ayakkabı Pufu” na dönersek gelecekte yapacağım puflar arasında yeterince ayırt edici bir ad. İçine ayakkabı konuluyor olması bu adı güçlendiriyor. Ayrıca “Aypuf” kısaltması kulağa hoş geliyor. Üstelik aypuf.com ve aypuf.com.tr alan adları boş.

2-4) maddelerden; sırasıyla 4. (ayakkabı koymak) ve sonra 3.den (konforlu minder) vaz geçilebilir ama ikinci maddeye aykırı olarak çok büyük bir puf yaparsam pufun hayatı odun sobamızın içinde son bulacaktır. Marangozluktan anlamayanlar için bir örnek vermek gerekirse; gemilere inip kalkabilen, kanatları katlanan bir İHA yaptım deyip, ama donanmanın TCG Anadolu (hafif) uçak gemisinin pisti bizim için biraz kısa, gemiyi azcık büyütebilir misiniz demeye benzeyecektir.

TCG-Anadolu
TCG-Anadolu (Hafif) Uçak Gemisi

Uçak yada uçak gemisi yerine bu pufu yapıp sevgilimi bir kez daha etkilemeyi başarmak her projemin yazılmamış anayasası. Ama bu projede puf bittikten sonra kazanacağım iki şey daha var:

  1. Sonraki çalışmalarda kullanacağım ahşap oyma, boyama deneyimi benim için çok değerli olacak. Marangozluğa ek olarak resim, heykel, tahta baskı gibi farklı disiplinlerle ilgili hayaller kurup, planlar yapabileceğim.
  2. Üzerine oturulan mobilyalar (tabure, sandalye, koltuk, divan vb.) için mukavemet, konfor ve ergonomi gibi başlıkları öğrenmeme yardımcı olacak.

İçtenlikle söyleyebilirim ki proje tanım ve hedeflerinin belirlenmesi çoğu zaman işin ilk çeyreği (%25’i) dir. Ben bunu yaptığım gibi ikinci çeyrek olan mevcut ve gerekecek malzeme, ekipman, beceri envanterinin belirlenip, planlamasına başladım.

Ardından ise her projede yaptığım hataları hızla yapmaya başladım. Üçüncü aşamadaki ön koşul olan tasarımın tamamlanması gerçekleşmeden malzeme tedarikine başladım. Minderin kumaşını satın aldım. Cıvıl cıvıl renkli, dijital baskılı döşemelik kumaşı almadan önce doğal olarak proje sahibi sevgilimin onayını aldım ama 8 cm. kalınlığında 28 densite (yoğunluklu) sünger siparişi vermemi biraz erken buldu.

Minder Kumaşı
Minder Kumaşı

Sonra bir hata daha yapıp dördüncü ve son aşamaya geçip üretime başladım. Başladım dediğim elimde kalan bir tahtadan kapının yanında pufa atanmış alana uygun bir gövdeyi oluşturacak şekilde dört parça kestim. Kesme işlemi gönyeli döner testereyle yaklaşık beş dakika sürdü. Bunun üç dakikası iş güvenliği uzmanı arkadaşların zorla aldırttığı çelik eldivenleri giyip çıkarmakla geçti 😊

Puf - İlk Kesim
Puf – İlk Kesim

Bu aceleciliğin gerçek nedeni pufu bir an önce bitirmek değil tabii ki. Bu dört parça tahta üzerinde bir an önce oyma derslerine  başlamak.

Ayakkabı Bufu Ölçüleri
Ayakkabı Pufu Ölçüleri

Fakat hemen bütün marangozluk çalışmalarımdaki yüksek hata yüzdemi hatırlayınca tırsarak bu tahtalara kıymamaya karar verdim. Mini bir staj procesi olarak rafta bekleyen masa lambası ayağı adayı odunu alıp keski, çekiç ve el frezesiyle, ağacın akışına uyarak hırpalamaya başladım. Lamba ayağı olacak odun bunca acıya rağmen pes etmediği gibi ben dört saat içinde yorularak işlemin (dersin) bittiğini ilan edip otantik masa lambasını sevgilime takdim ettim.

Otantik Masa Lambası
Otantik Masa Lambası

O da beni takdir ederek lambayı gündelik kullanımına aldı…